Czym jest terapia neurologopedyczna?

Terapia neurologopedyczna to specjalistyczna forma wsparcia, która łączy wiedzę z zakresu logopedii, pedagogiki specjalnej, psychologii i neuropsychologii. Jej celem jest diagnoza oraz terapia zaburzeń mowy i komunikacji wynikających z uszkodzeń lub dysfunkcji układu nerwowego. Neurologopeda pracuje zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi, w przypadku najmłodszych pacjentów terapia odgrywa szczególnie ważną rolę w prawidłowym rozwoju mowy, funkcji poznawczych i emocjonalnych, a w przypadku dorosłych utrzymaniu lub przywróceniu funkcjonalnej mowy oraz funkcji poznawczych.

Logopeda a neurologopeda – czym się różnią?

Choć obie specjalizacje są blisko ze sobą związane, neurologopeda posiada rozszerzone kompetencje w zakresie pracy z osobami, u których zaburzenia mowy mają podłoże neurologiczne.

  • Logopeda zajmuje się głównie wadami wymowy, opóźnionym rozwojem mowy, jąkaniem, problemami artykulacyjnymi czy trudnościami językowymi wynikającymi z nieprawidłowych nawyków.
  • Neurologopeda natomiast diagnozuje i prowadzi terapię dzieci również z zaburzeniami o charakterze neurologicznym – np. po niedotlenieniu okołoporodowym, z mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa, autyzmem, afazją dziecięcą, dyspraksją czy opóźnionym rozwojem funkcji oralnych (ssanie, połykanie, żucie).

W skrócie: każdy neurologopeda jest logopedą, ale nie każdy logopeda jest neurologopedą.

Przyczyny podjęcia terapii neurologopedycznej

Terapia neurologopedyczna jest wskazana, gdy rozwój mowy dziecka przebiega nieprawidłowo lub gdy występują objawy sugerujące problemy z funkcjonowaniem układu nerwowego. Do najczęstszych przyczyn rozpoczęcia terapii należą:

  • zaburzenia rozwoju mowy i komunikacji (dziecko mówi mało lub niezrozumiale),
  • opóźniony rozwój psychoruchowy,
  • trudności z jedzeniem – np. problem ze ssaniem, gryzieniem, połykaniem,
  • wcześniactwo, niedotlenienie okołoporodowe, porażenie mózgowe,
  • zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD),
  • afazja dziecięca, apraksja, dysartria,
  • wady genetyczne lub rozwojowe.

Im wcześniej rozpocznie się terapię, tym większa szansa na poprawę jakości życia dziecka i jego samodzielności w przyszłości.

Jak przebiega terapia neurologopedyczna z dzieckiem?

Każda terapia rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu, dokładnej diagnozy – neurologopeda analizuje rozwój dziecka, sposób oddychania, napięcie mięśniowe, funkcje orofacjalne oraz poziom komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Na tej podstawie opracowuje indywidualny plan terapii, dostosowany do możliwości i potrzeb dziecka.

Terapia może obejmować:

  • ćwiczenia usprawniające aparat mowy – język, wargi, podniebienie, żuchwę,
  • stymulację funkcji poznawczych – pamięci, uwagi, percepcji słuchowej i wzrokowej,
  • rozwijanie możliwości komunikacyjnych w zakresie gramatyki. 
  • poszerzanie słownictwa czynnego i biernego,
  • ćwiczenia oddechowe i fonacyjne,
  • trening karmienia i połykania,
  • terapii pedagogicznej,
  • rozwijanie intencji komunikacyjnych,
  • elementy komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC),
  • terapię sensoryczną wspierającą integrację bodźców.

Terapia odbywa się w atmosferze zabawy i akceptacji, dzięki czemu dziecko chętnie uczestniczy w zajęciach i szybciej osiąga postępy.

Zalety terapii neurologopedycznej

Regularna praca z neurologopedą przynosi wiele korzyści, zarówno dla dziecka, jak i jego rodziny:

  • poprawa wymowy i komunikacji,
  • zwiększenie samodzielności w codziennych czynnościach (jedzenie, picie, ubieranie się),
  • rozwój kompetencji społecznych i emocjonalnych,
  • lepsze funkcjonowanie w przedszkolu lub szkole,
  • wsparcie rodziców w zrozumieniu potrzeb dziecka i kontynuacji ćwiczeń w domu.

Największą zaletą terapii neurologopedycznej jest jej holistyczne podejście do dziecka – terapeuta nie koncentruje się wyłącznie na mowie, lecz wspiera cały proces rozwoju psychomotorycznego i emocjonalnego.

Dlaczego warto rozpocząć terapię jak najwcześniej?

Wczesna interwencja to klucz do sukcesu. Układ nerwowy dziecka jest plastyczny, a to oznacza, że odpowiednio dobrane ćwiczenia mogą skutecznie wspierać rozwój funkcji językowych, poznawczych i motorycznych. Im szybciej rozpoczniemy terapię neurologopedyczną, tym większa szansa na trwałe efekty i lepszy rozwój mowy.

Podsumowanie

Terapia neurologopedyczna to nowoczesna, skuteczna forma wsparcia dla dzieci z zaburzeniami mowy, komunikacji i funkcji oralnych. Dzięki indywidualnemu podejściu, specjalistycznym technikom i współpracy z rodzicami, dziecko może rozwijać swoje umiejętności w sposób harmonijny i bez stresu.

Jeśli zauważasz u swojego dziecka trudności z mową, jedzeniem lub komunikacją – warto skonsultować się z neurologopedą. Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia mogą znacząco wpłynąć na przyszłość Twojego dziecka.

W Poradni Salomon w Łodzi z dziećmi pracuje neurologopeda Agata Socha. Zapraszamy na konsultacje.